Brandweerzorg onder druk

Eén van de basistaken van de gemeentelijke overheid is het borgen van de veiligheid van haar inwoners. Het gaat dan onder andere over taken als crisisbeheersing, incidentbestrijding en brandweerzorg. De gemeente Tholen heeft, evenals de andere Zeeuwse gemeenten, deze taken ondergebracht bij de Veiligheidsregio Zeeland (VRZ).

Brandweerzorg is één van de hoofdtaken voor de VRZ. De wijze waarop de brandweerzorg in Nederland is ingericht is uniek Nederlands cultuurgoed. De grote rol van vrijwilligers bij de Nederlandse brandweer is bijzonder in Europa. Zo’n 80% van de ‘uitruk’ bij branden bestaat uit vrijwilligers. Iets om zuinig op te zijn.

Wnra & brandweervrijwilligers
Met ingang van 1 januari 2020 geldt de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra). Deze wet vloeit voort uit Europese wet- en regelgeving. Bij de voorbereidingen voor de Wnra is gebleken dat de rechtspositie van de brandweervrijwilligers in strijd is met deze Europese wet- en regelgeving.

Concreet betekent dit dat dit unieke Nederlandse cultuurgoed wordt bedreigd. Brandweervrijwilligers moeten straks in (deeltijd) dienst komen van de VRZ en het takenpakket zal veranderen.

Brandweerzorg onder druk
Naast de bedreiging vanuit de Wnra staat de brandweerzorg al jaren onder druk. Het vrijwilligersbestand vergrijst en nieuwe brandweervrijwilligers zijn korter actief. Dit komt onder andere door werk buiten de gemeentegrenzen. De brandweerzorg staat daarmee onder druk!

In de klankbordgroep van de VRZ is hierover regelmatig over gesproken met afgevaardigden vanuit de Zeeuwse gemeenteraden. Vanuit de Thoolse gemeenteraad hebben Ruud Muijt (SGP) en Han van ’t Hof (ABT) zitting in de klankbordgroep.

Raadsvergadering 17 juni
In de raadsvergadering van 17 juni werden de jaarstukken 2020 en de begroting 2022 – 2025 van de Veiligheidsregio behandeld. Tijdens de behandeling hiervan heeft Ruud Muijt de portefeuillehouder, burgemeester Marleen Sijbers, opgeroepen de zorgen over de continuïteit van de brandweerzorg nadrukkelijk onder de aandacht te brengen van de VRZ.

Zijn oproep en bijdrage vindt u onderstaand:

‘De Thoolse nuance’

Voorzitter,

Een positief resultaat over 2020 van meer dan 1,5 miljoen euro. Normaal zouden we dat positief ontvangen, maar niet nu gelet op de oorzaak: Covid-19. Er komt geld terug voor de inzet van de medewerkers van de gemeente Tholen tijdens Covid-19. Ik wil de medewerkers vanaf deze plaats voor de inzet bedanken.

We spreken onze waardering uit voor de VRZ over de verslaglegging en de voorliggende stukken. Het voorstel van college steunen we nu. Maar we maken ons ook zorgen. Want de wereld om ons heen veranderd. Zomaar wat feiten op een rij:

-          We worden ouder:
Ouderen zijn volgens Stichting Salvage vaker betrokken bij brand

-          We wonen levensloopbestendig:
De consumentenbond maakt zich zorgen over de veiligheid van levensloopbestendige woningen

-          Bedrijventerreinen groeien:
Het Instituut Fysieke Veiligheid ziet risico’s op brand op bedrijventerreinen door hitte en droogte, meer industriële activiteiten en toename verkeer

Voorzitter, Tholen ligt volgens de VRZ in een kwetsbare en risicodragende regio. Kwetsbaar door de ligging in de Schelde-Delta, risicodragend door een omvangrijke hoeveelheid risicobronnen in omliggende regio’s, zoals kerncentrales, zware industrie en water.

Het is collega Van ’t Hof (ABT) en mij opgevallen dat er steeds meer wordt ingezet op preventie. Preventie is goed, want voorkomen is beter dan genezen. Maar inzet op preventie in relatie tot bovengenoemde risico’s geven ons dus ook zorgen over de inhoud van het Meerjarenbeleidsplan dat in de maak is. Daarom willen we de Thoolse gemeenteraad vragen onze oproep aan de portefeuillehouder te ondersteunen om de volgende zorgen en punten nadrukkelijk onder de aandacht te brengen in het bestuurlijk overleg van de VRZ (als input voor dit Meerjarenbeleidsplan).

Noem het de Thoolse nuance:

1. Graag zien we per Thoolse post een budget voor het werven en binden van vrijwilligers, passend bij de lokale situatie. Bijvoorbeeld in de vorm van een pilot. Lokaal maatwerk dus.
   
   
2. Graag zien we een sturingsdashboard met relevante informatie over uitrukken, opkomsttijden, incidenten, vrijwilligersbetrokkenheid voor onze ploegleiders. Dit om de Thoolse ploegleiders gelegenheid te bieden verbetervoorstellen te doen voor een betrouwbare en robuuste brandweer op Tholen. Lokaal maatwerk dus.
   
   
3. Opleidingsstoelen te heroverwegen op onze brandweervoertuigen. De Thoolse jeugdbrandweer is een kweekvijver voor nieuwe vrijwilligers, die kunnen met deze extra plaatsen gestimuleerd worden om ervaring op te doen en te starten met opleiding(en).
   
   
4. Verder aandacht voor lokaal maatwerk:
   1. Zoals voor vervoer van gevaarlijke stoffen over onder andere het Schelde-Rijnkanaal.
   2. Opnemen van afmeerplaatsen van de brandweerboten in strooiroutes.
   3. Behoud van de Waterwagen in verband met het grote Thoolse buitengebied en problemen bij waterwinning.
   4. Dat de inzet op preventie en de pilot Gebiedsgerichte Opkomsttijden niet mogen leiden tot verschraling of versobering van de huidige Brandweerzorg op Tholen. Mocht de VRZ daar plannen voor hebben, dit in een vroeg stadium te delen met deze raad.

Voorzitter, ik wil ook van de gelegenheid gebruik maken om al onze brandweervrijwilligers te bedanken voor hun inzet, specifiek in de lastige Covid-19 tijd.

Tevens ben ik benieuwd naar de stand van zaken met betrekking tot de motie van 12 december 2019 over brandweervrijwilligers die door onze raad is aangenomen.